Alhoewel het nog maar de tweede film was van James Gray – hij debuteerde met ‘Little Odessa’ – merken we daarvan niets bij ‘The Yards’. Sommige critici durfden zelfs te spreken van de nieuwe ‘The Godfather’. Dat James Gray – nog – niet kan tippen aan het meesterwerk van F.F. Coppola is zeker geen schande, maar we moeten het toegeven: het is reeds lang geleden dat we zo’n sterke maffiafilm kregen voorgeschoteld.
Gray koos bovendien voor een lekker originele aanpak door zich niet toe te spitsen op Sicilianen die elkaar afmaken, of Colombianen die vechten voor een portie van het witte poedertje, maar voor de New Yorkse metro! Met ‘The Yards’ worden we ondergedompeld in een intens dramatisch verhaal dat begint bij de vrijlating van Leo Handler (Mark Wahlberg). Deze jonge snotter heeft net zijn zinnen kunnen verzetten in de gevangenis waar hij belandde – door z’n makkers niet te verraden – voor een misdaad die hij niet gepleegd heeft. Leo is echter vastberaden en wil zich niet meer inmengen met zijn criminele vriendjes.
Maar het ouderlijke nest biedt nu éénmaal niet de juiste voedingsbodem om zijn plannen tot een goed einde te brengen. Oom Frank (James Caan) kan misschien wel een baantje lospeuteren voor hem in de metro-business. En wie loopt hij daar tegen het lijf: zijn beste buddy Willie Guitierrez (Joaquin Phoenix), die het niet zo heeft voor de lay-low strategie van zijn maatje. Guitierrez zwemt in het geld, doet stinkende zaakjes, loopt rond in Armani-pakken, maar neukt zich bovenal een weg naar een eerbiedwaardig bestaan via Leo’s nichtje Erica (Charlize Theron). Leo – zich niet bewust van Willie’s praktijken – ziet niet door de fake verschijning van zijn homeboy heen en belandt zonder het zelf goed te beseffen in hetzelfde sukkelstraatje als voorheen.
Wanneer hij dan finaal kopje onder gaat in de wereld van chantage, afrekeningen en zelfs moord komt hij opnieuw voor hét keiharde dilemma te staan: kiezen voor zichzelf (= klikken) of kiezen voor de mensen in zijn omgeving…
Gray is er opnieuw in geslaagd om de kijker mee te nemen op een bloedstollende, intense en helse rit, hetgeen resulteert in cinema van de bovenste plank. Naast de prachtige sfeerschepping en uitgekiende kleurschakeringen is het natuurlijk genieten van de acteurs, die werkelijk sublieme prestaties neerzetten. Gray zorgt bovendien voor een spetterende clash tussen de ‘oude’ en de ‘nieuwe’ generatie karakteracteurs.
Aan de oude zijde hebben we zomaar eventjes 3 oude rotten die de klappen van de zweep kennen. James Caan is helemaal terug van een tijdje weggeweest en zal natuurlijk voor eeuwig in ons geheugen gegrift staan als de keiharde Sonny Corleone in ‘The Godfather’. Dat deze veelzijdige acteur over het nodige talent beschikt hebben we reeds kunnen observeren in o.a. ‘Misery’ en ‘Gardens of Stone’.
Daarnaast hebben we nog Faye Dunaway, die meedogenloos schitterde in films als ‘Bonnie and Clyde’ en ‘Chinatown’. Gray heeft een uitstekende job gedaan door deze oude cinderella vanonder het stof te halen en werd daarvoor rijkelijk bedankt door Dunaway, die als de vrouw van Frank voor de nodige tweestrijd zorgt. Ten slotte is er Ellen Burstyn – die we binnenkort opnieuw zullen kunnen aanschouwen in haar jongere versie in ‘The Exorcist’ – die evenwel niet veel in de film verschijnt, maar toch de nodige emotionele bagage levert.
De ‘nieuwe’ generatie heeft natuurlijk geen inleiding meer nodig. Wahlberg speelt in deze film veruit zijn beste rol ooit en lijkt eindelijk zijn Calvin Klein-onderbroekjes te zijn ontgroeid. Joaquin Phoenix bewees eerder reeds dat hij wat in zijn mars heeft, en speelt in ‘The Yards’ werkelijk de pannen van het dak. Charlize Theron zorgde eerst voor wat twijfel, maar lijkt zich de laatste tijd te focussen op de juiste projecten en zet een complexe, maar intense vertolking neer. Als daarbovenop de soundtrack nog eens zorgt voor de juiste dramatische flavour, kunnen we wel degelijk spreken van een superbe film!
